TME PROBLEMLERİ

Temporomandibuler eklem rahatsızlıkları diş gıcırdatma ve sıkmaya bağlı olarak gelişebileceği gibi aynı zamanda çiğneme sistemi fonksiyonu ile ilgili bozukluklardan da kaynaklanır.Kas ve TME kaynaklı bozukluklar temporomandibular rahatsızlıklar(TMR)  olarak ifade edilir.

TMR TEDAVİSİ

Kişiden kişiye farklılık gösteren tedavi protokolleri vardır.Bazı olgularda farklı disiplenlerin de tedavide rol oynaması gerekir.Tedavi geri dönülebilir(reversbl) veya geri dönülemez(irreversbl) olabilir.

Reversbl tedavi gerekli rutin kontroller yapıldığında çenelerin ve dişlerin yapısında veya pozisyonunda kalıcı değişikliklere neden olmaz.Şu aşamaları kapsar;

a)Bilgilendirme

b)Fizik tedavi

c)Farmakolojik tedavi

d)Psikiyatrik tedavi

e)Okluzalsplint tedavisi

Geri dönüşümsüz(irreversbl) tedavi ise;

a)Okluzal uyumlama

b)Cerrahi girişimler(artroskopi ve artrotomi)

OKLUZAL SPLİNTLER

Okluzalsplintler genellikle sert akrilikten yapılan ,çenelerden birine uygulanan, karşıt arkta ki dişlerin tamamıyla eşit bir şekilde okluzal ve insizalkontaktların kurulmasını sağlayan, takılıp çıkarılabilen apareylerdir.

Yapım amaçları nelerdir?

1-TME’in fonksiyonunu arttırmak ve stabilize etmek,

2-Çiğneme sistemi fonksiyonlarını geliştirmek,

3-Anormal kas aktivitelerini azaltmak,

4-Dişleri atrizyondan ve travmatik kuvvetlerden korumak.

Bu apareylerle çiğneme sisteminde nöromüsküler uyum sağlanarak parafonksiyonel alışkanlıklardan kaynaklanan hasarı azaltmak hedeflenir.Okluzal kuvvetlerin dağılımı düzenlenir, çiğneme kasları gevşetilerek bu kasların hiperaktivitesi sebebiyle oluşan ağrıyı azaltır,Kondilinsentrik ilişki pozisyonuna yerleşmesini sağlayarak geçici olarak sabit bir eklem pozisyonu sağlar,dişlerde aşınmaya neden olabilecek anormal kuvvetlerden dişleri ve çevre dokuları korur ve diş gıcırdatma ve sıkma gibi parafonksiyonel alışkanlıkların yapılmasını engeller.Böylece kas hiperaktivitesinden veya malokluzyondan kaynaklanan düzensiz okluzal yükler kontrol edilebilir.

Okluzalsplintler TMR tedavisi dışında başka hangi alanlarda kullanılır?

1-Oral ve maxillofasiyal cerrahi alanında dentofasiyaldeformitelerin düzeltilmesinde,

2-Uyku bozukluklarında

3-Sleep apnea (uyku esnasında solunumun durması)’de

4-İmplantoloji ve distraksiyon osteogenezisinde

5-Protetik dişhekimliğinde

6-Ortodontide

7-Periodontoloji alanlarında da kullanılmaktadır.

Okluzalsplintlerin çeşitleri nelerdir?

1-Stabilizasyon splinti :Bruksizmi  olan hastalarda vertikal boyutu yükselttiği için rahatlıkla tercih edilir.Alt veya üst çeneye uygulanır.Yemek yeme ve diş fırçalama esnasında çıkartılmasının dışında 24 saat takılırlar.En az 3 hafta en fazla 3 ay kullanılırlar.

2-Anteriora konumlandırıcısplint:Alt çeneyi daha önde bir pozisyonda konumlandıran bir splinttir.Tedavinin amacı mandibulayı kalıcı olarak değil adaptasyon ve tamiri sağlayabilmek için fossada daha iyi bir kondil-disk ilişkisi oluşturmaktır.Doku adaptasyonu sağlandıktan sonra aparey kullanılmaz.Diske bağlı bozukluklar,eklemsesleri,aralıklı veya kronik kilitlenmelerveenflamatuvar bozukluklarda kullanılır.Genellikle 6-12 hafta kullanılır.

3-Anterior ısırma plağı:Üst çeneye uygulanan sadece mandibular keserlere temas eden sert akrilik bir apareydir.Posterior dişleri birbirinden ayırarak miyospazm ve istenilmeyen posterior diş temasları ile meydana gelen fonksiyon bozukluklarının tedavisinde kullanılan bir apareydir.Uzun dönem kullanımında ön dişlerde açıklık meydana gelir.

4-Posterior ısırma plağı:Alt çeneye uygulanır.Alt çenenin repozisyonunu sağlamak için dikey boyutu  değiştirir.Sadece arka dişlerin üzerini örten sert akrilikten yapılan bir splinttir.Aşırı derecede dikey boyutu düşmüş ve alt çenenin anterior konumlanmasında önemli değişiklikler yapılmasını gerektiren vakalarda kullanılması önerilmektedir.

5-Pivoting apareyi:Ağzın her dörtte birlik bölümünde tek diş kontağı sağlar.Osteoartirit tedavisinde tercih edilebilir, 1 haftadan fazla kullanımı önerilmez.

6-Yumuşak splint:Üst çeneye uygulanır.Hastaların ağrı ve disfonksiyon için acil müdahele ile başvurduğu durumlarda kullanılır.Bazımaxiller sinüzit vakalarında diş köklerinin sinüs ile temasta olduğu durumlarda maxiller dişler gelen okluzal kuvvetlere karşı oldukça hassastır.Bu tür vakalarda dişlere gelen okluzal kuvvetleri dağıtarak semptomları azaltmaya yönelik de kullanılırlar.